AloneBoy.com

ترکی                                      فارسی

حيدربابا ، ايلديريملار شاخاندا     حيدربابا چو ابر شَخَد ،‌ غُرّد آسمان
سئللر ، سولار ، شاققيلدييوب آخاندا     سيلابهاى تُند و خروشان شود روان
قيزلار اوْنا صف باغلييوب باخاندا     صف بسته دختران به تماشايش آن زمان
سلام اولسون شوْکتوْزه ، ائلوْزه !     بر شوکت و تبار تو بادا سلام من
منيم دا بير آديم گلسين ديلوْزه     گاهى رَوَد مگر به زبان تو نام من

حيدربابا ، کهليک لروْن اوچاندا     حيدربابا چو کبکِ تو پَرّد ز روى خاک
کوْل ديبينَّن دوْشان قالخوب ، قاچاندا     خرگوشِ زير بوته گُريزد هراسناک
باخچالارون چيچکلنوْب ، آچاندا     باغت به گُل نشسته و گُل کرده جامه چاک
بيزدن ده بير موْمکوْن اوْلسا ياد ائله     ممکن اگر شود ز منِ خسته ياد کن
آچيلميان اوْرکلرى شاد ائله     دلهاى غم گرفته ، بدان ياد شاد کن

بايرام يئلى چارداخلارى ييخاندا     چون چارتاق را فِکنَد باد نوبهار
نوْروز گوْلى ، قارچيچکى ، چيخاندا     نوروزگُلى و قارچيچگى گردد آشکار
آغ بولوتلار کؤينکلرين سيخاندا     بفشارد ابر پيرهن خود به مَرغزار
بيزدن ده بير ياد ائلييه ن ساغ اوْلسون     از ما هر آنکه ياد کند بى گزند باد
دردلريميز قوْى ديّکلسين ، داغ اوْلسون     گو :‌ درد ما چو کوه بزرگ و بلند باد

حيدربابا ، گوْن دالووى داغلاسين !     حيدربابا چو داغ کند پشتت آفتاب
اوْزوْن گوْلسوْن ، بولاخلارون آغلاسين !     رخسار تو بخندد و جوشد ز چشمه آب
اوشاخلارون بير دسته گوْل باغلاسين !     يک دسته گُل ببند براى منِ خراب
يئل گلنده ، وئر گتيرسين بويانا     بسپار باد را که بيارد به کوى من
بلکه منيم ياتميش بختيم اوْيانا     باشد که بخت روى نمايد به سوى من

حيدربابا ،‌ سنوْن اوْزوْن آغ اوْلسون !     حيدربابا ،‌ هميشه سر تو بلند باد
دؤرت بير يانون بولاغ اوْلسون باغ اوْلسون !     از باغ و چشمه دامن تو فرّه مند باد
بيزدن سوْرا سنوْن باشون ساغ اوْلسون !     از بعدِ ما وجود تو دور از گزند باد
دوْنيا قضوْ-قدر ، اؤلوْم-ايتيمدى     دنيا همه قضا و قدر ، مرگ ومير شد
دوْنيا بوْيى اوْغولسوزدى ، يئتيمدى     اين زال کى ز کُشتنِ فرزند سير شد ؟

حيدربابا ، يوْلوم سنَّن کج اوْلدى     حيدربابا ، ‌ز راه تو کج گشت راه من
عؤمروْم کئچدى ، گلممه ديم ، گئج اوْلدى     عمرم گذشت و ماند به سويت نگاه من
هئچ بيلمه ديم گؤزللروْن نئج اوْلدى     ديگر خبر نشد که چه شد زادگاه من
بيلمزيديم دؤنگه لر وار ،‌ دؤنوْم وار     هيچم نظر بر اين رهِ پر پرپيچ و خم نبود
ايتگين ليک وار ، آيريليق وار ، اوْلوْم وار     هيچم خبر زمرگ و ز هجران و غم نبود

حيدربابا ، ايگيت اَمَک ايتيرمز     بر حقِّ مردم است جوانمرد را نظر
عؤموْر کئچر ، افسوس بَرَه بيتيرمز     جاى فسوس نيست که عمر است در گذر
نامرد اوْلان عؤمرى باشا يئتيرمز     نامردْ مرد ،‌ عمر به سر مى برد مگر !
بيزد ، واللاه ، اونوتماريق سيزلرى     در مهر و در وفا ،‌ به خدا ، جاودانه ايم
گؤرنمسک حلال ائدوْن بيزلرى     ما را حلال کن ، که غريب آشيانه ايم

حيدربابا ، ميراژدر سَسلننده     ميراَژدَر آن زمان که زند بانگِ دلنشين
کَند ايچينه سسدن – کوْيدن دوْشنده     شور افکند به دهکده ، هنگامه در زمين
عاشيق رستم سازين ديللنديرنده     از بهر سازِ رستمِ عاشق بيا ببين
يادوندادى نه هؤلَسَک قاچارديم     بى اختيار سوى نواها دويدنم
قوشلار تکين قاناد آچيب اوچارديم     چون مرغ پرگشاده بدانجا رسيدنم

شنگيل آوا يوردى ، عاشيق آلماسى     در سرزمينِ شنگل آوا ، سيبِ عاشقان
گاهدان گئدوب ، اوْردا قوْناق قالماسى     رفتن بدان بهشت و شدن ميهمانِ آن
داش آتماسى ، آلما ،‌ هيوا سالماسى     با سنگ ، سيب و بِهْ زدن و ، خوردن آنچنان !
قاليب شيرين يوخى کيمين ياديمدا     در خاطرم چو خواب خوشى ماندگار شد
اثر قويوب روحومدا ، هر زاديمدا     روحم هميشه بارور از آن ديار شد

حيدربابا ، قورى گؤلوْن قازلارى     حيدربابا ، قُورى گؤل و پروازِ غازها
گديکلرين سازاخ چالان سازلارى     در سينه ات به گردنه ها سوزِ سازها
کَت کؤشنين پاييزلارى ، يازلارى     پاييزِ تو ، بهارِ تو ، در دشتِ نازها
بير سينما پرده سى دير گؤزوْمده     چون پرده اى به چشمِ دلم نقش بسته است
تک اوْتوروب ، سئير ائده رم اؤزوْمده     وين شهريارِ تُست که تنها نشسته است

حيدربابا ،‌ قره چمن جاداسى     حيدربابا ، زجادّة شهر قراچمن
چْووشلارين گَلَر سسى ، صداسى     چاووش بانگ مى زند آيند مرد و زن
کربليا گئدنلرين قاداسى     ريزد ز زائرانِ حَرَم درد جان وتن
دوْشسون بو آج يوْلسوزلارين گؤزوْنه     بر چشمِ اين گداصفتانِ دروغگو
تمدّونون اويدوخ يالان سؤزوْنه     نفرين بر اين تمدّنِ بى چشم و آبرو

حيدربابا ، شيطان بيزى آزديريب     شيطان زده است است گول و زِ دِه دور گشته ايم
محبتى اوْرکلردن قازديريب     کنده است مهر را ز دل و کور گشته ايم
قره گوْنوْن سرنوشتين يازديريب     زين سرنوشتِ تيره چه بى نور گشته ايم
ساليب خلقى بير-بيرينن جانينا     اين خلق را به جان هم انداخته است ديو
باريشيغى بلشديريب قانينا     خود صلح را نشسته به خون ساخته است ديو

گؤز ياشينا باخان اوْلسا ، قان آخماز     هرکس نظر به اشک کند شَر نمى کند
انسان اوْلان بئلينه تاخماز     انسان هوس به بستن خنجر نمى کند
آمما حئييف کوْر توتدوغون بوراخماز     بس کوردل که حرف تو باور نمى کند
بهشتيميز جهنّم اوْلماقدادير !     فردا يقين بهشت ، ‌جهنّم شود به ما
ذى حجّه ميز محرّم اوْلماقدادير !     ذيحجّه ناگزير ،‌ محرّم شود به ما

خزان يئلى يارپاخلارى تؤکنده     هنگامِ برگ ريزِ خزان باد مى وزيد
بولوت داغدان يئنيب ، کنده چؤکنده     از سوى کوه بر سرِ دِه ابر مى خزيد
شيخ الاسلام گؤزل سسين چکنده     با صوت خوش چو شيخ مناجات مى کشيد
نيسگيللى سؤز اوْرکلره دَيَردى     دلها به لرزه از اثر آن صلاى حق
آغاشلار دا آللاها باش اَيَردى     خم مى شدند جمله درختان براى حق

داشلى بولاخ داش-قومونان دوْلماسين !     داشلى بُولاخ مباد پُر از سنگ و خاک و خَس
باخچالارى سارالماسين ، سوْلماسين !     پژمرده هم مباد گل وغنچه يک نَفس
اوْردان کئچن آتلى سوسوز اولماسين !     از چشمه سارِ او نرود تشنه هيچ کس
دينه : بولاخ ، خيرون اوْلسون آخارسان     اى چشمه ، خوش به حال تو کانجا روان شدى
افقلره خُمار-خُمار باخارسان     چشمى خُمار بر افقِ آسمان شدى

حيدر بابا ، داغين ، داشين ، سره سى     حيدربابا ،‌ ز صخره و سنگت به کوهسار
کهليک اوْخور ، داليسيندا فره سى     کبکت به نغمه ، وز پيِ او جوجه رهسپار
قوزولارين آغى ، بوْزى ، قره سى     از برّة سفيد و سيه ، گله بى شمار
بير گئديديم داغ-دره لر اوزونى     اى کاش گام مى زدم آن کوه و درّه را
اوْخويئديم‌ : « چوْبان ، قيتر قوزونى »     مى خواندم آن ترانة « چوپان و برّه » را

حيدر بابا ، سولى يئرين دوْزوْنده     در پهندشتِ سُولى يِئر ، آن رشک آفتاب
بولاخ قئنير چاى چمنين گؤزونده     جوشنده چشمه ها ز چمنها ،‌ به پيچ و تاب
بولاغ اوْتى اوْزَر سويون اوْزوْنده     بولاغ اوْتى شناورِ سرسبز روى آب
گؤزل قوشلار اوْردان گليب ، گئچللر     زيبا پرندگان چون از آن دشت بگذرند
خلوتليوْب ، بولاخدان سو ايچللر     خلوت کنند و آب بنوشند و بر پرند

بىچين اوْستى ، سونبول بيچن اوْراخلار     وقتِ درو ،‌ به سنبله چين داسها نگر
ايله بيل کى ، زوْلفى دارار داراخلار     گويى به زلف شانه زند شانه ها مگر
شکارچيلار بيلديرچينى سوْراخلار     در کشتزار از پىِ مرغان ،‌ شکارگر
بيچين چيلر آيرانلارين ايچللر     دوغ است و نان خشک ، غذاى دروگران
بيرهوشلانيب ، سوْننان دوروب ، بيچللر     خوابى سبک ، دوباره همان کارِ بى کران

حيدربابا ، کندين گوْنى باتاندا     حيدربابا ،‌ چو غرصة خورشيد شد نهان
اوشاقلارون شامين ئييوب ، ياتاندا     خوردند شام خود که بخوابند کودکان
آى بولوتدان چيخوب ، قاش-گؤز آتاندا     وز پشتِ ابر غمزه کند ماه آسمان
بيزدن ده بير سن اوْنلارا قصّه ده     از غصّه هاى بى حدِ ما قصّه ساز کن
قصّه ميزده چوخلى غم و غصّه ده     چشمان خفته را تو بدان غصّه باز کن

قارى ننه گئجه ناغيل دييَنده     قارى ننه چو قصّة شب ساز ميکند
کوْلک قالخيب ، قاپ-باجانى دؤيَنده     کولاک ضربه اى زده ، در باز مى کند
قورد گئچينين شنگوْلوْسون يينده     با گرگ ، شَنگُلى سخن آغاز مى کند
من قاييديب ، بيرده اوشاق اوْلئيديم     اى کاش بازگشته به دامان کودکى
بير گوْل آچيب ، اوْندان سوْرا سوْلئيديم     يک گل شکفتمى به گلستان کودکى

عمّه جانين بال بلله سين ييه رديم     آن لقمه هاى نوشِ عسل پيشِ عمّه جان
سوْننان دوروب ، اوْس دوْنومى گييه رديم     خوردن همان و جامه به تن کردنم همان
باخچالاردا تيرينگَنى دييه رديم     در باغ رفته شعرِ مَتل خواندن آنچنان !
آى اؤزومى اوْ ازديرن گوْنلريم !     آن روزهاى نازِ خودم را کشيدنم !
آغاج مينيپ ، آت گزديرن گوْنلريم !     چو بى سوار گشته به هر سو دويدنم !

هَچى خالا چايدا پالتار يوواردى     هَچى خاله به رود کنار است جامه شوى
مَمَد صادق داملارينى سوواردى     مَمّد صادق به کاهگلِ بام ، کرده روى
هئچ بيلمزديک داغدى ، داشدى ، دوواردى     ما هم دوان ز بام و زِ ديوار ، کو به کوى
هريان گلدى شيلاغ آتيب ، آشارديق     بازى کنان ز کوچه سرازير مى شديم
آللاه ، نه خوْش غمسيز-غمسيز ياشارديق     ما بى غمان ز کوچه مگر سير مى شديم !

شيخ الاسلام مُناجاتى دييه ردى     آن شيخ و آن اذان و مناجات گفتنش
مَشَدرحيم لبّاده نى گييه ردى     مشدى رحيم و دست يه لبّاده بردنش
مشْدآجلى بوْز باشلارى ييه ردى     حاجى على و ديزى و آن سير خوردنش
بيز خوْشودوق خيرات اوْلسون ، توْى اوْلسون     بوديم بر عروسى وخيرات جمله شاد
فرق ائلَمَز ، هر نوْلاجاق ، قوْى اولسون     ما را چه غم ز شادى و غم ! هر چه باد باد !

ملک نياز ورنديلين سالاردى     اسبِ مَلِک نياز و وَرَنديل در شکار
آتين چاپوپ قئيقاجيدان چالاردى     کج تازيانه مى زد و مى تاخت آن سوار
قيرقى تکين گديک باشين آلاردى     ديدى گرفته گردنه ها را عُقاب وار
دوْلائيا قيزلار آچيپ پنجره     وه ،‌ دختران چه منظره ها ساز کرده اند !
پنجره لرده نه گؤزل منظره !     بر کوره راه پنجره ها باز کرده اند !

حيدربابا ، کندين توْيون توتاندا     حيدربابا‌ ، به جشن عروسى در آن ديار
قيز-گلينلر ، حنا-پيلته ساتاندا     زنها حنا – فتيله فروشند بار بار
بيگ گلينه دامنان آلما آتاندا     داماد سيب سرخ زند پيش پاىِ يار
منيم ده اوْ قيزلاروندا گؤزوم وار     مانده به راهِ دخترکانِ تو چشمِ من
عاشيقلارين سازلاريندا سؤزوم وار     در سازِ عاشقانِ تو دارم بسى سخن

حيدربابا ، بولاخلارين يارپيزى     از عطر پونه ها به لبِ چشمه سارها
بوْستانلارين گوْل بَسَرى ، قارپيزى     از هندوانه ، خربزه ، در کشتزارها
چرچيلرين آغ ناباتى ، ساققيزى     از سقّز و نبات و از اين گونه بارها
ايندى ده وار داماغيمدا ، داد وئرر     مانده است طعم در دهنم با چنان اثر
ايتگين گئدن گوْنلريمدن ياد وئرر     کز روزهاى گمشده ام مى دهد خبر

بايراميدى ، گئجه قوشى اوخوردى     نوروز بود و مُرغ شباويز در سُرود
آداخلى قيز ، بيگ جوْرابى توْخوردى     جورابِ يار بافته در دستِ يار بود
هرکس شالين بير باجادان سوْخوردى     آويخته ز روزنه ها شالها فرود
آى نه گؤزل قايدادى شال ساللاماق !     اين رسم شال و روزنه خود رسم محشرى است !
بيگ شالينا بايرامليغين باغلاماق !     عيدى به شالِ نامزدان چيز ديگرى است !

شال ايسته ديم منده ائوده آغلاديم     با گريه خواستم که همان شب روم به بام
بير شال آليب ، تئز بئليمه باغلاديم     شالى گرفته بستم و رفتم به وقتِ شام
غلام گيله قاشديم ، شالى ساللاديم     آويخته ز روزنة خانة غُلام
فاطمه خالا منه جوراب باغلادى     جوراب بست و ديدمش آن شب ز روزنه
خان ننه مى يادا ساليب ، آغلادى     بگريست خاله فاطمه با ياد خانْ ننه

حيدربابا ، ميرزَممدين باخچاسى     در باغهاى ميرزامحمد ز شاخسار
باخچالارين تورشا-شيرين آلچاسى     آلوچه هاى سبز وتُرش ، همچو گوشوار
گلينلرين دوْزمه لرى ، طاخچاسى     وان چيدنى به تاقچه ها اندر آن ديار
هى دوْزوْلر گؤزلريمين رفينده     صف بسته اند و بر رفِ چشمم نشسته اند
خيمه وورار خاطره لر صفينده     صفها به خط خاطره ام خيمه بسته اند

بايرام اوْلوب ، قيزيل پالچيق اَزَللر     نوروز را سرشتنِ گِلهايِ چون طلا
ناققيش ووروب ، اوتاقلارى بَزَللر     با نقش آن طلا در و ديوار در جلا
طاخچالارا دوْزمه لرى دوْزللر     هر چيدنى به تاقچه ها دور از او بلا
قيز-گلينين فندقچاسى ، حناسى     رنگ حنا و فَنْدُقة دست دختران
هَوَسله نر آناسى ، قايناناسى     دلها ربوده از همه کس ، خاصّه مادران

باکى چى نين سؤزى ، سوْوى ، کاغيذى     با پيک بادکوبه رسد نامه و خبر
اينکلرين بولاماسى ، آغوزى     زايند گاوها و پر از شير ، بام و در
چرشنبه نين گيردکانى ، مويزى     آجيلِ چارشنبه ز هر گونه خشک و تر
قيزلار دييه ر : « آتيل ماتيل چرشنبه     آتش کنند روشن و من شرح داستان
آينا تکين بختيم آچيل چرشنبه »     خود با زبان ترکىِ شيرين کنم بيان :

يومورتانى گؤيچک ، گوللى بوْيارديق     با تخم مرغ هاى گُلى رنگِ پُرنگار
چاققيشديريب ، سينانلارين سوْيارديق     با کودکان دهکده مى باختم قِمار
اوْيناماقدان بيرجه مگر دوْيارديق ؟     ما در قِمار و مادرِ ما هم در انتظار
على منه ياشيل آشيق وئرردى     من داشتم بسى گل وقاپِ قمارها
ارضا منه نوروزگوْلى درردى     از دوستان على و رضا يادگارها

نوْروز على خرمنده وَل سوْرردى     نوروزعلى و کوفتنِ خرمنِ جُوَش
گاهدان يئنوب ، کوْلشلرى کوْرردى     پوشال جمع کردنش و رُفتن از نُوَش
داغدان دا بير چوْبان ايتى هوْرردى     از دوردستها سگ چوپان و عوعوَش
اوندا ، گؤردن ، اولاخ اياخ ساخلادى     ديدى که ايستاده الاغ از صداى سگ
داغا باخيب ، قولاخلارين شاخلادى     با گوشِ تيز کرده براى بلايِ سگ

آخشام باشى ناخيرينان گلنده     وقتِ غروب و آمدنِ گلّة دَواب
قوْدوخلارى چکيب ، ووراديق بنده     در بندِ ماست کُرّة خرها به پيچ و تاب
ناخير گئچيب ، گئديب ، يئتنده کنده     گلّه رسيده در ده و رفته است آفتاب
حيوانلارى چيلپاق مينيب ، قوْوارديق     بر پشتِ کرّه ، کرّه سوارانِ دِه نگر
سؤز چيخسايدى ، سينه گريب ، سوْوارديق     جز گريه چيست حاصل اين کار ؟ بِهْ نگر

ياز گئجه سى چايدا سولار شاريلدار     شبها خروشد آب بهاران به رودبار
داش-قَيه لر سئلده آشيب خاريلدار     در سيل سنگ غُرّد و غلتد ز کوهسار
قارانليقدا قوردون گؤزى پاريلدار     چشمانِ گرگ برق زند در شبانِ تار
ايتر ، گؤردوْن ، قوردى سئچيب ، اولاشدى     سگها شنيده بويِ وى و زوزه مى کشند
قورددا ، گؤردوْن ، قالخيب ، گديکدن آشدى     گرگان گريخته ، به زمين پوزه مى کشند

قيش گئجه سى طؤله لرين اوْتاغى     بر اهل ده شبانِ زمستان بهانه اى است
کتليلرين اوْتوراغى ، ياتاغى     وان کلبة طويله خودش گرمخانه اى است
بوخاريدا يانار اوْتون ياناغى     در رقصِ شعله ، گرم شدن خود فسانه اى است
شبچره سى ، گيردکانى ، ايده سى     سِنجد ميان شبچره با مغز گردکان
کنده باسار گوْلوْب – دانيشماق سسى     صحبت چو گرم شد برود تا به آسمان

شجاع خال اوْغلونون باکى سوْقتى     آمد ز بادکوبه پسرخاله ام شُجا
دامدا قوران سماوارى ، صحبتى     با قامتى کشيده و با صحبتى رسا
ياديمدادى شسلى قدى ، قامتى     در بام شد سماور سوقاتيش به پا
جؤنممه گين توْيى دؤندى ، ياس اوْلدى     از بختِ بد عروسى او شد عزاى او
ننه قيزين بخت آيناسى کاس اوْلدى     آيينه ماند و نامزد و هاى هايِ او

حيدربابا ، ننه قيزين گؤزلرى     چشمانِ ننه قيز به مَثَل آهوى خُتَن
رخشنده نين شيرين-شيرين سؤزلرى     رخشنده را سخن چو شکر بود در دهن
ترکى دئديم اوْخوسونلار اؤزلرى     ترکى سروده ام که بدانند ايلِ من
بيلسينلر کى ، آدام گئدر ، آد قالار     اين عمر رفتنى است ولى نام ماندگار
ياخشى-پيسدن آغيزدا بير داد قالار     تنها ز نيک و بد مزه در کام ماندگار

ياز قاباغى گوْن گوْنئيى دؤيَنده     پيش از بهار تا به زمين تابد آفتاب
کند اوشاغى قار گوْلله سين سؤيَنده     با کودکان گلولة برفى است در حساب
کوْرکچى لر داغدا کوْرک زوْيَنده     پاروگران به سُرسُرة کوه در شتاب
منيم روحوم ، ايله بيلوْن اوْردادور     گويى که روحم آمده آنجا ز راه دور
کهليک کيمين باتيب ، قاليب ، قاردادور     چون کبک ،‌ برفگير شده مانده در حضور

قارى ننه اوزاداندا ايشينى     رنگين کمان ،‌ کلافِ رَسَنهاى پيرزن
گوْن بولوتدا اَييرردى تشينى     خورشيد ، روى ابر دهد تاب آن رسَن
قورد قوْجاليب ، چکديرنده ديشينى     دندان گرگ پير چو افتاده از دهن
سوْرى قالخيب ، دوْلائيدان آشاردى     از کوره راه گله سرازير مى شود
بايدالارين سوْتى آشيب ، داشاردى     لبريز ديگ و باديه از شير مى شود

خجّه سلطان عمّه ديشين قيساردى     دندانِ خشم عمّه خديجه به هم فشرد
ملا باقر عم اوغلى تئز ميساردى     کِز کرد مُلاباقر و در جاى خود فُسرد
تندير يانيب ، توْسسى ائوى باساردى     روشن تنور و ،‌ دود جهان را به کام بُرد
چايدانيميز ارسين اوْسته قايناردى     قورى به روى سيخ تنور آمده به جوش
قوْورقاميز ساج ايچينده اوْيناردى     در توى ساج ، گندم بوداده در خروش

بوْستان پوْزوب ، گتيررديک آشاغى     جاليز را به هم زده در خانه برده ايم
دوْلدوريرديق ائوده تاختا-طاباغى     در خانه ها به تخته – طبقها سپرده ايم
تنديرلرده پيشيررديک قاباغى     از ميوه هاى پخته و ناپخته خورده ايم
اؤزوْن ئييوْب ، توخوملارين چيتدارديق     تخم کدوى تنبل و حلوايى و لبو
چوْخ يئمکدن ، لاپ آز قالا چاتدارديق     خوردن چنانکه پاره شود خُمره و سبو

ورزغان نان آرموت ساتان گلنده     از ورزغان رسيده گلابى فروشِ ده
اوشاقلارين سسى دوْشردى کنده     از بهر اوست اين همه جوش و خروشِ ده
بيزده بوياننان ائشيديب ، بيلنده     دنياى ديگرى است خريد و فروش ده
شيللاق آتيب ، بير قيشقريق سالارديق     ما هم شنيده سوى سبدها دويده ايم
بوغدا وئريب ، آرموتلاردان آلارديق     گندم بداده ايم و گلابى خريده ايم

ميرزاتاغى نان گئجه گئتديک چايا     مهتاب بود و با تقى آن شب کنار رود
من باخيرام سئلده بوْغولموش آيا     من محو ماه و ماه در آن آب غرق بود
بيردن ايشيق دوْشدى اوْتاى باخچايا     زان سوى رود ، نور درخشيد و هر دو زود
اى واى دئديک قورددى ، قئيتديک قاشديق     گفتيم آى گرگ ! و دويديم سوى ده
هئچ بيلمه ديک نه وقت کوْللوکدن آشديق     چون مرغ ترس خورده پريديم توى ده

حيدربابا ، آغاجلارون اوجالدى     حيدربابا ، درخت تو شد سبز و سربلند
آمما حئييف ، جوانلارون قوْجالدى     ليک آن همه جوانِ تو شد پير و دردمند
توْخليلارون آريخلييب ، آجالدى     گشتند برّه هاى فربه تو لاغر و نژند
کؤلگه دؤندى ، گوْن باتدى ، قاش قَرَلدى     خورشيد رفت و سايه بگسترد در جهان
قوردون گؤزى قارانليقدا بَرَلدى     چشمانِ گرگها بدرخشيد آن زمان

ائشيتميشم يانير آللاه چيراغى     گويند روشن است چراغ خداى ده
داير اوْلوب مسجديزوْن بولاغى     داير شده است چشمة مسجد براى ده
راحت اوْلوب کندين ائوى ، اوشاغى     راحت شده است کودک و اهلِ سراى ده
منصورخانين الي-قوْلى وار اوْلسون     منصور خان هميشه توانمند و شاد باد !
هاردا قالسا ، آللاه اوْنا يار اوْلسون     در سايه عنايت حق زنده ياد باد !

حيدربابا ، ملا ابراهيم وار ، يا يوْخ ؟     حيدربابا ، بگوى که ملاى ده کجاست ؟
مکتب آچار ، اوْخور اوشاقلار ، يا يوْخ ؟     آن مکتب مقدّسِ بر پايِ ده کجاست ؟
خرمن اوْستى مکتبى باغلار ،‌ يا يوْخ ؟     آن رفتنش به خرمن و غوغاى ده کجاست ؟
مندن آخوندا يتيررسن سلام     از من به آن آخوند گرامى سلام باد !
ادبلى بير سلامِ مالاکلام     عرض ارادت و ادبم در کلام باد !

خجّه سلطان عمّه گئديب تبريزه     تبريز بوده عمّه و سرگرم کار خويش
آمما ، نه تبريز ، کى گلممير بيزه     ما بى خبر ز عمّه و ايل و تبار خويش
بالام ، دورون قوْياخ گئداخ ائمميزه     برخيز شهريار و برو در ديار خويش
آقا اؤلدى ، تو فاقيميز داغيلدى     بابا بمرد و خانة ما هم خراب شد
قوْيون اوْلان ، ياد گئدوْبَن ساغيلدى     هر گوسفندِ گم شده ، شيرش برآب شد

حيدربابا ، دوْنيا يالان دوْنيادى     دنيا همه دروغ و فسون و فسانه شد
سليماننان ، نوحدان قالان دوْنيادى     کشتيّ عمر نوح و سليمان روانه شد
اوغول دوْغان ، درده سالان دوْنيادى     ناکام ماند هر که در اين آشيانه شد
هر کيمسَيه هر نه وئريب ، آليبدى     بر هر که هر چه داده از او ستانده است
افلاطوننان بير قورى آد قاليبدى     نامى تهى براى فلاطون بمانده است

حيدربابا ، يار و يولداش دؤندوْلر     حيدربابا ، گروه رفيقان و دوستان
بير-بير منى چؤلده قوْيوب ، چؤندوْلر     برگشته يک يک از من و رفتند بى نشان
چشمه لريم ، چيراخلاريم ، سؤندوْلر     مُرد آن چراغ و چشمه بخشکيد همچنان
يامان يئرده گؤن دؤندى ، آخشام اوْلدى     خورشيد رفت روى جهان را گرفت غم
دوْنيا منه خرابه شام اوْلدى     دنيا مرا خرابة شام است دم به دم

عم اوْغلينان گئدن گئجه قيپچاغا     قِپچاق رفتم آن شب من با پسر عمو
آى کى چيخدى ، آتلار گلدى اوْيناغا     اسبان به رقص و ماه درآمد ز روبرو
ديرماشيرديق ، داغلان آشيرديق داغا     خوش بود ماهتاب در آن گشتِ کو به کو
مش ممى خان گؤى آتينى اوْيناتدى     اسب کبودِ مش ممى خان رقص جنگ کرد
تفنگينى آشيردى ، شاققيلداتدى     غوغا به کوه و درّه صداى تفنگ کرد
حيدربابا ، قره کوْلون دره سى     در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب
خشگنابين يوْلى ، بندى ، بره سى     در صخره ها و کبک گداران و بندِ آب
اوْردا دوْشَر چيل کهليگين فره سى     کبکانِ خالدار زرى کرده جاى خواب
اوْردان گئچر يوردوموزون اؤزوْنه     زانجا چو بگذريد زمينهاى خاک ماست
بيزده گئچک يوردوموزون سؤزوْنه     اين قصّه ها براى همان خاکِ پاک ماست

خشگنابى يامان گوْنه کيم ساليب ؟     امروز خشگناب چرا شد چنين خراب ؟
سيدلردن کيم قيريليب ، کيم قاليب ؟     با من بگو : که مانده ز سادات خشگناب ؟
آميرغفار دام-داشينى کيم آليب ؟     اَمير غفار کو ؟‌ کجا هست آن جناب ؟
بولاخ گنه گليب ، گؤلى دوْلدورور ؟     آن برکه باز پر شده از آبِ چشمه سار ؟
ياقورويوب ، باخچالارى سوْلدورور ؟     يا خشک گشته چشمه و پژمرده کشتزار ؟

آمير غفار سيدلرين تاجييدى     آميرغفار سرورِ سادات دهر بود
شاهلار شکار ائتمه سى قيقاجييدى     در عرصه شکار شهان نيک بهر بود
مَرده شيرين ، نامرده چوْخ آجييدى     با مَرد شَهد بود و به نامرد زهر بود
مظلوملارين حقّى اوْسته اَسَردى     لرزان براى حقِّ ستمديدگان چو بيد
ظالم لرى قيليش تکين کَسَردى     چون تيغ بود و دست ستمکار مى بريد

مير مصطفا دايى ، اوجابوْى بابا     مير مصطفى و قامت و قدّ کشيده اش
هيکللى ،ساققاللى ، توْلستوْى بابا     آن ريش و هيکل چو تولستوى رسيده اش
ائيلردى ياس مجلسينى توْى بابا     شکّر زلب بريزد و شادى ز ديده اش
خشگنابين آبروسى ، اَردَمى     او آبرو عزّت آن خشگناب بود
مسجدلرين ، مجلسلرين گؤرکَمى     در مسجد و مجالس ما آفتاب بود

مجدالسّادات گوْلردى باغلارکيمى     مجدالسّادات خندة خوش مى زند چو باغ
گوْروْلدردى بولوتلى داغلارکيمى     چون ابر کوهسار بغُرّد به باغ و راغ
سؤز آغزيندا اريردى ياغلارکيمى     حرفش زلال و روشن چون روغن چراغ
آلنى آچيق ، ياخشى درين قاناردى     با جَبهتِ گشاده ، خردمند ديه بود
ياشيل گؤزلر چيراغ تکين ياناردى     چشمان سبز او به زمرّد شبيه بود

منيم آتام سفره لى بير کيشييدى     آن سفره هاى باز پدر ياد کردنى است
ائل اليندن توتماق اوْنون ايشييدى     آن ياريش به ايل من انشا کردنى است
گؤزللرين آخره قالميشييدى     روحش به ياد نيکى او شاد کردنى است
اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر     وارونه گشت بعدِ پدر کار روزگار
محبّتين چيراخلارى سؤنوْبلر     خاموش شد چراغ محبت در اين ديار

ميرصالحين دلى سوْلوق ائتمه سى     بشنو ز ميرصالح و ديوانه بازيش
مير عزيزين شيرين شاخسِى گئتمه سى     سيد عزيز و شاخسى و سرفرازيش
ميرممّدين قورولماسى ، بيتمه سى     ميرممّد و نشستن و آن صحنه سازيش
ايندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغيلدى     امروز گفتنم همه افسانه است و لاف
گئچدى ، گئتدى ، ايتدى ، باتدى ، داغيلدى     بگذشت و رفت و گم شد و نابود ، بى گزاف

مير عبدوْلوْن آيناداقاش ياخماسى     بشنو ز مير عبدل و آن وسمه بستنش
جؤجيلريندن قاشينين آخماسى     تا کُنج لب سياهى وسمه گسستنش
بوْيلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى     از بام و در نگاهش و رعنا نشستنش
شاه عبّاسين دوْربوْنى ، يادش بخير !     شاه عبّاسين دوْربوْنى ، يادش بخير !
خشگنابين خوْش گوْنى ، يادش بخير !     خشگنابين خوْش گوْنى ، يادش بخير !

ستاره عمّه نزيک لرى ياپاردى     عمّه ستاره نازک را بسته در تنور
ميرقادر ده ، هر دم بيرين قاپاردى     هر دم رُبوده قادر از آنها يکى به روز
قاپيپ ، يئيوْب ، دايچاتکين چاپاردى     چون کُرّه اسب تاخته و خورده دور دور
گوْلمه ليدى اوْنون نزيک قاپپاسى     آن صحنة ربودنِ نان خنده دار بود
عمّه مينده ارسينينين شاپپاسى     سيخ تنور عمّه عجب ناگوار بود !

حيدربابا ، آمير حيدر نئينيوْر ؟     گويند مير حيدرت اکنون شده است پير
يقين گنه سماوارى قئينيوْر     برپاست آن سماور جوشانِ دلپذير
داى قوْجاليب ، آلت انگينن چئينيوْر     شد اسبْ پير و ، مى جَوَد از آروارِ زير
قولاخ باتيب ، گؤزى گيريب قاشينا     ابرو فتاده کُنج لب و گشته گوش کر
يازيق عمّه ، هاوا گليب باشينا     بيچاره عمّه هوش ندارد به سر دگر

خانم عمّه ميرعبدوْلوْن سؤزوْنى     مير عبدل آن زمان که دهن باز مى کند
ائشيدنده ، ايه ر آغز-گؤزوْنى     عمّه خانم دهن کجى آغاز مى کند
مَلْکامِدا وئرر اوْنون اؤزوْنى     با جان ستان گرفتنِ جان ساز مى کند
دعوالارين شوخلوغيلان قاتاللار     تا وقت شام و خوابِ شبانگاه مى رسد
اتى يئيوْب ، باشى آتيب ، ياتاللار     شوخى و صلح و دوستى از راه مى رسد

فضّه خانم خشگنابين گوْلييدى     فضّه خانم گُزيدة گلهاى خشگناب
آميريحيا عمقزينون قولييدى     يحيى ، غلامِ دختر عمو بود در حساب
رُخساره آرتيستيدى ، سؤگوْلييدى     رُخساره نيز بود هنرمند و کامياب
سيّد حسين ، مير صالحى يانسيلار     سيد حسين ز صالح تقليد مى کند
آميرجعفر غيرتلى دير ، قان سالار     با غيرت است جعفر و تهديد مى کند

سحر تئزدن ناخيرچيلار گَلَردى     از بانگ گوسفند و بز و برّه و سگان
قوْيون-قوزى دام باجادا مَلَردى     غوغا به پاست صبحدمان ، آمده شبان
عمّه جانيم کؤرپه لرين بَلَردى     در بندِ شير خوارة خود هست عمّه جان
تنديرلرين قوْزاناردى توْسيسى     بيرون زند ز روزنه دود تَنورها
چؤرکلرين گؤزل اييى ، ايسيسى     از نانِ گرم و تازه دَمَد خوش بَخورها

گؤيرچينلر دسته قالخيب ، اوچاللار     پرواز دسته دستة زيبا کبوتران
گوْن ساچاندا ، قيزيل پرده آچاللار     گويى گشاده پردة زرّين در آسمان
قيزيل پرده آچيب ، ييغيب ، قاچاللار     در نور ، باز و بسته شود پرده هر زمان
گوْن اوجاليب ، آرتارداغين جلالى     در اوج آفتاب نگر بر جلال کوه
طبيعتين جوانلانار جمالى     زيبا شود جمال طبيعت در آن شکوه

حيدربابا ، قارلى داغلار آشاندا     گر کاروان گذر کند از برفِ پشت کوه
گئجه کروان يوْلون آزيب ، چاشاندا     شب راه گم کند به سرازيرى ، ‌آن گروه
من هارداسام ، تهراندا يا کاشاندا     باشم به هر کجاى ، ز ايرانِ پُرشُکوه
اوزاقلاردان گؤزوم سئچر اوْنلارى     چشمم بيابد اينکه کجا هست کاروان
خيال گليب ، آشيب ، گئچر اوْنلارى     آيد خيال و سبقت گيرد در آن ميان

بير چيخئيديم دام قيه نين داشينا     اى کاش پشتِ دامْ قَيَه ، از صخره هاى تو
بير باخئيديم گئچميشينه ، ياشينا     مى آمدم که پرسم از او ماجراى تو
بير گورئيديم نه لر گلميش باشينا     بينم چه رفته است و چه مانده براى تو
منده اْونون قارلاريلان آغلارديم     روزى چو برفهاى تو با گريه سر کنم
قيش دوْندوران اوْرکلرى داغلارديم     دلهاى سردِ يخ زده را داغتر کنم

حيدربابا ، گوْل غنچه سى خنداندى     خندان شده است غنچة گل از براى دل
آمما حئيف ، اوْرک غذاسى قاندى     ليکن چه سود زان همه ،‌ خون شد غذاى دل
زندگانليق بير قارانليق زينداندى     زندانِ زندگى شده ماتم سراى دل
بو زيندانين دربچه سين آچان يوْخ     کس نيست تا دريچة اين قلعه وا کند
بو دارليقدان بيرقورتولوب ، قاچان يوْخ     زين تنگنا گريزد و خود را رها کند

حيدربابا گؤيلر بوْتوْن دوماندى     حيدربابا ، تمام جهان غم گرفته است
گونلريميز بير-بيريندن ياماندى     وين روزگارِ ما همه ماتم گرفته است
بير-بيروْزدن آيريلمايون ، آماندى     اى بد کسى که که دست کسان کم گرفته است
ياخشيليغى اليميزدن آليبلار     نيکى برفت و در وطنِ غير لانه کرد
ياخشى بيزى يامان گوْنه ساليبلار     بد در رسيد و در دل ما آشيانه کرد

بير سوْروشون بو قارقينميش فلکدن     آخر چه شد بهانة نفرين شده فلک ؟
نه ايستيوْر بو قوردوغى کلکدن ؟     زين گردش زمانه و اين دوز و اين کلک ؟
دينه گئچيرت اولدوزلارى الکدن     گو اين ستاره ها گذرد جمله زين اَلَک
قوْى تؤکوْلسوْن ، بو يئر اوْزى داغيلسين     بگذار تا بريزد و داغان شود زمين
بو شيطانليق قورقوسى بير ييغيلسين     در پشت او نگيرد شيطان دگر کمين

بير اوچئيديم بو چيرپينان يئلينن     اى کاش مى پريدم با باد در شتاب
باغلاشئيديم داغدان آشان سئلينن     اى کاش مى دويدم همراه سيل و آب
آغلاشئيديم اوزاق دوْشَن ائلينن     با ايل خود گريسته در آن ده خراب
بير گؤرئيديم آيريليغى کيم سالدى     مى ديدم از تبار من آنجا که مانده است ؟
اؤلکه ميزده کيم قيريلدى ، کيم قالدى     وين آيه فراق در آنجا که خوانده است ؟

من سنون تک داغا سالديم نَفَسى     من هم به چون تو کوه بر افکنده ام نَفَس
سنده قئيتر ، گوْيلره سال بوسَسى     فرياد من ببر به فلک ، دادِ من برس
بايقوشوندا دار اوْلماسين قفسى     بر جُغد هم مباد چنين تنگ اين قفس
بوردا بير شئر داردا قاليب ، باغيرير     در دام مانده شيرى و فرياد مى کند
مروّت سيز انسانلارى چاغيرير     دادى طَلب ز مردمِ بيداد مى کند

حيدربابا ، غيرت قانون قاينارکن     تا خون غيرت تو بجوشد ز کوهسار
قره قوشلار سنَّن قوْپوپ ، قالخارکن     تا پَر گرفته باز و عقابت در آن کنار
اوْ سيلديريم داشلارينان اوْينارکن     با تخته سنگهايت به رقصند و در شکار
قوْزان ، منيم همّتيمى اوْردا گؤر     برخيز و نقش همّت من در سما نگر
اوردان اَييل ، قامتيمى داردا گؤر     برگَرد و قامتم به سرِ دارها نگر

حيدربابا . گئجه دورنا گئچنده     دُرنا ز آسمان گذرد وقت شامگاه
کوْراوْغلونون گؤزى قارا سئچنده     کوْراوْغلى در سياهى شب مى کند نگاه
قير آتينى مينيب ، کسيب ، بيچنده     قيرآتِ او به زين شده و چشم او به راه
منده بوردان تئز مطلبه چاتمارام     من غرق آرزويم و آبم نمى برد
ايوز گليب ، چاتميونجان ياتمارام     ايوَز تا نيايد خوابم نمى برد

حيدربابا ، مرد اوْغوللار دوْغگينان     مردانِ مرد زايد از چون تو کوهِ نور
نامردلرين بورونلارين اوْغگينان     نامرد را بگير و بکن زير خاکِ گور
گديکلرده قوردلارى توت ، بوْغگينان     چشمانِ گرگِ گردنه را کور کن به زور
قوْى قوزولار آيين-شايين اوْتلاسين     بگذار برّه هاى تو آسوده تر چرند
قوْيونلارون قويروقلارين قاتلاسين     وان گلّه هاى فربه تو دُنبه پرورند

حيدربابا ، سنوْن گؤيلوْن شاد اوْلسون     حيدربابا ، دلِ تو چو باغِ تو شاد باد !
دوْنيا وارکن ، آغزون دوْلى داد اوْلسون     شَهد و شکر به کام تو ، عمرت زياد باد !
سنَّن گئچن تانيش اوْلسون ، ياد اوْلسون     وين قصّه از حديث من و تو به ياد باد !
دينه منيم شاعر اوْغلوم شهريار     گو شاعرِ سخنورِ من ، شهريارِ من
بير عمر دوْر غم اوْستوْنه غم قالار     عمرى است مانده در غم و دور از ديارِ من

com

دانلود با لینک مستقیم :
دانلود دکلمه ” حیدربابا ” استاد شهریار

حجم = 9/68 مگابایت | مدت = 28:04 دقیقه | فرمت فایل = MP3 | کیفیت : 48

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: